Restauratie van een sloep
Gelukkig is het de moeite waard geworden, om een oude sloep weer in de vaart te brengen. De 80 jaar oude teakhouten zeilsloep zag er niet meer uit en er was veel stuk. Om daar alleen aan te beginnen, is voor de amateur/bootliefhebber veelal te moeilijk of te veel werk. Exit sloep? De acht en halve meter lange reddingssloep was ooit (omgebouwd tot?) een zeilsloep met een vreselijke kajuit erop van hardboard en triplex. Ook aan de romp was veel stuk; spanten, huidgangen en slechte plekken bij de voorsteven. Cees Schotanus, de huidige eigenaar, vond toch, dat de boot niet naar het "sloepenkerkhof" mocht. Zijn vriend Ed Jansma, een allround scheepsbouwer van de firma Edwood, is hem gaan helpen. Wanneer een boot wordt gestript, zodat een kale romp overblijft, dan moet je weten hoe een sloep in elkaar zit.
Het verslag van Ed Jansma
Dolboord gedeeltelijk gedemonteerd
Na de sloopwerkzaamheden (echt alles is eruit gehaald) hebben we de binnenkant kaal gehaald. Achter en tussen de spanten hebben we gezandstraald, de rest goed opgeschuurd.
ontbrekende huidgangen van binnenuit
Wij hebben een stuk of 15 spanten vervangen. We hebben de kielbouten los gedraaid en keggen tussen de binnenste en buitenste kielbalk geslagen zodat de spantjes een beetje vrij kwamen. De spantjes (eikenhout) zijn gestoomd. We hebben verschillende buizen, welke worden gebruikt voor hout-afzuiginstallatie, aan elkaar gekoppeld tot we op de goede lengte zaten. De voorste buis is dichtgemaakt, de achterste met een schuif, zodat je het hout er snel uit kan halen.
Twee behangstomer slangen er in hangen, twee uurtjes wachten en dan zijn ze klaar. Een nadeel is, dat je echt heel snel moet werken als ze gloeiend heet zijn. Ze koelen zeer snel af en worden dan weer stijf. Aangezien we ze tussen het binnen- en buitenboeisel en onder de binnenste kielbalk door moesten halen was dit nog een behoorlijk pittig klusje. Het werkt het beste als het hout ook echt nat is. Alle spanten zijn weer op originele wijze geklonken.
Hijs-oog nog zichtbaar
De nieuwe delen van de huid en de boeiseldelen aan bakboord zijn van eikenhout. Dit scheelt nogal in de prijs, stoomt mooier, is ook duurzaam en het wordt toch geschilderd.
Nieuwe huidgang
De binnen zijde hebben wij met dek en den gedaan (multiforte van epifanes). Zeer slijt en krasvast.
Huidgang In de tangen
Al het houtwerk, dat niet geschilderd wordt, wordt weer van teakhout gemaakt. Zo ook het nieuwe voorsteven.
Deze is van massief teakhout, vastgebout met draadeinden en verlijmd aan de gangen.
Montage voorsteven
Alles is verlijmd met twee componenten Bisonkit D4. Dit is een elastische lijm en zeewater bestendig. Wordt in mijn vak ook veel gebruikt voor het verlijmen van masten, gieken en gaffels.
Nieuwe steven van teakhout
Na het vervangen van de spanten, gangen en boeiseldelen hebben we de sloep op de kop gehad, kaal gehaald en alle naden gevuld met Bison-kit D4. In zijn geheel is de sloep nu zeer sterk en behoorlijk stijf geworden.
Mij is vaak genoeg gevraagd waarom ik niet met epoxy werk. Bij veel schepen, zo ook bij een sloep, is het niet te doen om overal goed bij te kunnen. Als epoxy niet overal goed wordt aangebracht kan er water in het hout komen, wat er bijna niet meer uit kan. Gevolg, na een paar jaar een schitterende mal om een polyesther sloep van te maken, want al het hout is weggerot. Nadeel is ook dat epoxy vaak te stijf is. Het is en blijft een houten schip wat in mijn ogen moet kunnen blijven werken.
Voorbeeld:
Dit voorjaar is er een houten sloep te water gegaan waar drie mensen een dik jaar aan hadden gewerkt. Nog voor de vakantie pakten ze een golf, het schip klapte op de golven en zonk ter plekke. Ook hier was epoxy gebruikt. Door de klap waren alle gangen in één keer losgesprongen.
Nieuwbouw met epoxy vind ik geen probleem, maar er mee restaureren is niet mijn ding. Voor af en toe een onderdeel is het perfect spul. Zo hebben we wel één gang deels in de epoxy gezet vanwege scheuren en sommige spanten die een beetje zacht leken. Daarvoor is het ideaal, maar voor verlijmen minder, is mijn mening.
De bedoeling is om er een motorsloep van te maken, met een verhoogd voordek wat een slaapplek en eventueel een zitplek moet opleveren. Alles zal simpel maar toch mooi betimmerd worden met zoveel mogelijk kaal teakhout. De schroefas die er nog in zit, is van de vorige motor (ik geloof een oude Mercedes) die we er niet bij hebben. Er komt zeer waarschijnlijk een nieuwe schroefas in.
De onderwater verf is van Hempel.
Eerst vier lagen Aluminium primer, daarna vier lagen Hi Build (ook van Hempel).
Dit is de zwarte kleur. Normaal gesproken wordt er vaak als eindlaag nog Anti Fouling opgezet, maar wij houden het eerst hierbij.
Nadeel van Anti Fouling is, dat het officieel elk jaar moet.
De Hi Build wordt een harde laag waar algen e.d. ook slecht op aangroeien.
Dit is de foto als laatste stadium van de sloep. Zoals je ziet, wordt het voordek ongeveer 15 cm verhoogd om meer zitruimte te creëren.
Verhoogd voordek
Komende winter wordt verder aan de sloep gewerkt. Zodra er vorderingen zijn, hoor je natuurlijk van ons. Voor verdere vragen kun je mij altijd bereiken. Zie de website voor nog meer foto's. www.edwood.nl
Ed Jansma, Edwood, 06-3914 3558,
Jachtwerf & Meubelmakerij Edwood. Nieuwbouw, restauratie, reparatie en onderhoud.
Eendrachtsweg 29, 9263TA, Garyp (niet ver van Leeuwarden).
Nu ook doe-het-zelf ruimte te huur bij Jachtwerf & Meubelmakerij Edwood! Kijk voor meer informatie op www.edwood.nl
